Czym zajmuje się pentester i jak nim zostać?

W erze cyfrowej transformacji cyberbezpieczeństwo stało się kluczowym elementem strategii każdej firmy, niezależnie od jej wielkości. Dynamicznie ewoluujące zagrożenia, takie jak ransomware, phishing wspierany sztuczną inteligencją czy deepfake’i, wymagają proaktywnych rozwiązań, które minimalizują ryzyko ataków. W myśl potocznej zasady „lepiej zapobiegać niż leczyć”, przedsiębiorstwa coraz częściej inwestują w mechanizmy prewencyjne i specjalistów w tej dziedzinie, aby uniknąć kosztownych konsekwencji cyberataków i naruszeń danych.

Wraz z rosnącą liczbą cyberataków, zapotrzebowanie na specjalistów zajmujących się ochroną systemów informatycznych stale rośnie. Jednym z najbardziej poszukiwanych zawodów w tej dziedzinie jest pentester, nazywany również testerem penetracyjnym lub etycznym hakerem.

Pentester — co to dokładnie oznacza i jak zostać pentesterem?

Pentester (od ang. penetration tester) to specjalista ds. bezpieczeństwa informatycznego, który odpowiada za wykrywanie i identyfikowanie potencjalnych luk w zabezpieczeniach systemów informatycznych. W przeciwieństwie do złośliwych hakerów etyczny haker działa legalnie, za zgodą i wiedzą właściciela testowanego systemu. Określenie etyczny haker nie jest tu przypadkowe, bo jednym z zadań pentestera jest włamywanie się do systemów, dzięki temu może on przyprowadzić symulację rzeczywistego cyberataku, np. SQL Injection, phishing, brute-force, Cross-Site Scripting (XSS) czy Cross-Site Request Forgery (CSRF), ale w kontrolowanych warunkach. Tym sposobem może zidentyfikować luki w systemach, sieciach czy aplikacjach, a jego konkretną rolą jest tu nie tylko wykrywanie podatności, ale także dostarczanie konkretnych zaleceń naprawczych dla przedsiębiorstw.

Gdyby to zamknąć w jednym zdaniu, napisalibyśmy, że pentester musi myśleć, jak haker, aby go przechytrzyć, uprzedzić i zabezpieczyć systemy przed jego potencjalnymi działaniami.

Czym zajmuje się pentester – Terminal z wynikiem polecenia ping na ekranie laptopa i karteczka "#100DAYSOFCode"

Testy penetracyjne, czyli testy bezpieczeństwa systemów IT

Głównym zadaniem testera penetracyjnego jest przeprowadzanie kontrolowanych ataków na infrastrukturę IT w celu wykrycia słabych punktów, zanim zostaną one wykorzystane przez cyberprzestępców.

Pentester symuluje rzeczywiste metody ataku, aby sprawdzić skuteczność istniejących mechanizmów obronnych, a więc de facto przeprowadza testy bezpieczeństwa systemów IT.

Proces ten, zwany testami penetracyjnymi, obejmuje następujące działania:

analiza i ocena systemów informatycznych,
skanowanie podatności,
przeprowadzanie symulowanych ataków,
identyfikacja luk w zabezpieczeniach,
tworzenie szczegółowych raportów z rekomendacjami.

Narzędzia wykorzystywane w pracy pentestera

Jakie narzędzia wykorzystywane są przez pentestera w testach penetracyjnych? W zależności od testowanych podatności i ich kategorii można wymienić następujące pozycje:

Kategoria	Przykłady narzędzi	Zastosowanie
Skanowanie sieci	Nmap, Wireshark	Identyfikacja otwartych portów, analiza ruchu
Testy aplikacji	Burp Suite, OWASP ZAP	Wykrywanie luk w aplikacjach webowych
Łamanie haseł	John the Ripper, Hashcat	Testowanie siły haseł
Eksploitacja	Metasploit, Cobalt Strike	Wykorzystanie znalezionych podatności

Kluczowe umiejętności pentestera

Zaczynając od technicznych umiejętności, na pewno trzeba wymienić tutaj dogłębną znajomość systemów komputerowych, z naciskiem na Linux, ale też oczywiście Windows i macOS. Warto tu nadmienić w kontekście systemu Linux, iż dostępna jest dedykowana dystrybucja systemu operacyjnego zawierająca zestaw narzędzi do testów penetracyjnych w postaci Kali Linux.

Niezbędna jest też znajomość sieci komputerowych i protokołów sieciowych (TCP/IP, HTTP, DNS, SSL/TLS) oraz podstawy kryptografii czy obsługa wyżej wymienionych już narzędzi pentesterskich.

Do zadań pentestera należy też analiza kodów w celu jego oceny pod kątem podatności na ataki. Więc umiejętność kodowania i znajomości języków programowania takich jak Python, JavaScript, C++, PHP czy PowerShell do automatyzacji zadań i tworzenia własnych narzędzi, również jest tutaj kluczowa.

Podobnie oczywista w tym zawodzie jest wiedza o technikach stosowanych przez cyberprzestępców, czyli znajomość różnych rodzajów ataków, takich jak SQL Injection, Cross-Site Scripting (XSS) czy Buffer Overflow.

Co do umiejętności miękkich ważna jest tu zdolność analitycznego i kreatywnego myślenia, dociekliwość i spostrzegawczość, komunikatywność, przydaje się również odporność na stres.

Czym zajmuje się pentester – okulary przez które widać ekran komputera z kodem

Jak zostać pentesterem?

Cóż, solidne podstawy do tego zawodu z pewnością może dać ukończenie studiów informatycznych, ale absolwenci innych ścisłych kierunków również mogą się odnaleźć na takim stanowisku.

Osoby posiadające wiedzę z obszaru computer science, mogą nabrać doświadczenia czy w ogóle sprawdzić swoje predyspozycje w tym zakresie odbywając praktyki w firmach zajmujących się bezpieczeństwem IT lub w działach bezpieczeństwa korporacyjnego. W międzyczasie można postarać się też o zdobycie cenionych w branży certyfikatów takich jak CEH (Certified Ethical Hacker) lub OSCP (Offensive Security Certified Professional) czy choćby CPENT (Certified Penetration Testing Professional).

Jeśli złapiecie bakcyla, pozostaje już tylko odbyć studia podyplomowe, takie jak te oferowane przez Centrum Kształcenia Podyplomowego w PJATK, z zakresu Testowania bezpieczeństwa systemów IT, które to pozwalają zdobyć kompleksowe przygotowanie do roli testera bezpieczeństwa systemów IT.

Poznaj ofertę studiów podyplomowych w PJATK!

Studia podyplomowe w PJATK łączą teorię z praktyką, która obejmuje setki symulowanych ataków w środowisku chmurowym. Pozwoli Wam to na zdobycie wiedzy i praktycznych umiejętności związanych z identyfikacją słabych stron i luk w zabezpieczeniach systemów IT.

Gra jest warta świeczki, bo zarobki pentesterów są niezwykle atrakcyjne, zwłaszcza dla doświadczonych specjalistów, którzy mogą zarabiać od 10 000 do nawet 14 000 PLN netto miesięcznie. Zatem, jeśli interesujesz się cyberbezpieczeństwem i chcesz rozwijać się w tej dziedzinie, kariera pentestera może być dla Ciebie idealnym wyborem.