DeepSeek — rewolucja w świecie sztucznej inteligencji z Chin

DeepSeek to zaawansowany system sztucznej inteligencji z Chin, który w krótkim czasie zdobył ogromną popularność i zaczął konkurować z najpotężniejszymi modelami AI na świecie. Twórcą i obecnym właścicielem DeepSeek jest chińska firma z Hangzhou — DeepSeek Artificial Intelligence, założona jeszcze w 2023 roku przez Liang Wenfenga.

W terminologii specjalistycznej DeepSeek klasyfikowany jest jako duży model językowy (LLM — Large Language Model), podobnie jak ChatGPT czy Google Gemini. Jednak to, co wyróżnia DeepSeek na tle konkurencji, to przede wszystkim jego architektura. Model ten wykorzystuje innowacyjne podejście zwane Mixture-of-Experts (MoE), które można porównać do zespołu wyspecjalizowanych ekspertów, gdzie tylko najbardziej odpowiedni z nich są angażowani do każdego z zadań.

Drugim istotnym wyróżnikiem DeepSeek jest podejście open-source, co oznacza ni mniej, ni więcej, iż jest dostępny za darmo i może być modyfikowany przez społeczność. To w kontekście kontrowersji, do których zaraz przejdziemy, jest szczególnie cenne dla osób, chcących zrozumieć jak dokładnie działa DeepSeek. Co więcej, model ten można zainstalować lokalnie i dostosować jego technologię bazową do indywidualnych potrzeb czy zintegrować go z własnymi systemami.

Wspominaliśmy na początku o niepokoju inwestorów technologicznych. Wywołało go zaskoczenie związane z kosztami wdrożenia DeepSeek, które okazały się znacząco niższe niż w przypadku ChatGPT. DeepSeek został wytrenowany na 14,8 bilionach różnorodnych i wysokiej jakości tokenów, a koszt całego procesu oszacowano na około 6 milionów dolarów. To znacząco mniej niż 100 milionów dolarów, które OpenAI miało wydać na trening GPT-4 w 2023 roku.

DeepSeek — kontrowersje i obawy, czyli od zachwytu do niepokoju

Niemal natychmiast po debiucie DeepSeek, obszarem budzącym niepokój z nim związanym, stała się kwestia ochrony danych osobowych użytkowników. DeepSeek rejestruje wiadomości wysyłane przez użytkowników i odpowiedzi bota w celu udoskonalenia modelu, choć firma zapewnia, że informacje te są anonimowe. 

Niemniej, fakt przechowywania tych danych na chińskich serwerach wzbudza obawy w kontekście kontroli państwowej i możliwości dostępu do tych danych przez władze Chin. Z tego też względu, kilka krajów, w tym Stany Zjednoczone, Australia, Korea Południowa, Włochy czy Tajwan, oficjalnie zabroniło używania DeepSeek na urządzeniach rządowych.

Obawy te spotęgowały kontrowersje związane z cenzurowaniem odpowiedzi generowanych przez DeepSeek w tematach drażliwych dla Chin, przede wszystkim dotyczących treści politycznych.

O ile inne modele sztucznej inteligencji czasem charakteryzują się efektem halucynacji, a więc mówiąc wprost — wymyślaniem fikcyjnych informacji, jeśli nie mają w swoich danych szkoleniowych właściwych informacji, o tyle DeepSeek unika i wręcz odmawia drażliwych dla rządu chińskiego odpowiedzi.

Przykładami chińskiej cenzury implementowanej w DeepSeek może być odmowa odpowiedzi przez chatbota na temat masakry na placu Tiananmen w 1989 roku, statusu Tajwanu czy prześladowań Ujgurów.

DeepSeek V3, czyli najnowsza wersja modelu, posiada imponujące 671 miliardów parametrów, z czego tylko 37 miliardów jest aktywowanych dla każdego tokenu, co znacząco zwiększa wydajność modelu, umożliwiając dynamiczne dostosowywanie się do różnych typów zapytań przy jednoczesnej optymalizacji zasobów. Z tego też względu, w testach wydajności DeepSeek wykazuje imponujące zdolności w zadaniach technicznych, szczególnie w matematyce, gdzie osiąga 90% dokładności — znacząco przewyższając wielu konkurentów. To czyni go szczególnie wartościowym narzędziem w rozwiązywaniu problemów technicznych. Z kolei ChatGPT tradycyjnie demonstrował mocniejsze zdolności w rozumieniu kontekstu i dostarczaniu bardziej zniuansowanych odpowiedzi w szerszym zakresie tematów.

Dobrym przykładem będzie tu test przeprowadzony przez BBC, w którym to w jednym z zadań DeepSeek szybciej stworzył pełną historię, podczas gdy ChatGPT skupił się na generowaniu pomysłów.

Co jeszcze istotne w kwestiach porównania tych modeli, DeepSeek oferuje bardziej rozbudowane opcje dostosowywania, co jest korzystne dla osób z pewną wiedzą techniczną. ChatGPT natomiast stawia na przyjazność dla użytkownika, oferując bardziej dopracowane doświadczenie, które jest dostępne nawet dla osób dopiero rozpoczynających przygodę z AI.

DeepSeek — rewolucja w cieniu kontrowersji

DeepSeek zdążył już zrewolucjonizować wciąż jeszcze świeży przecież rynek AI, udowadniając, że zaawansowane modele można budować przy minimalnych nakładach. Z drugiej strony, choć jego efektywność i niskie koszty przyciągają developerów i startupy, kontrowersje związane z bezpieczeństwem danych i cenzurą ograniczają zastosowania we wrażliwych sektorach. 

Niemniej, DeepSeek to fascynujący przykład, jak firma z ograniczonymi zasobami może rzucić wyzwanie największym gigantom technologicznym. Model DeepSeek R1, dzięki innowacyjnej architekturze Mixture-of-Experts i podejściu open-source, zdobył uznanie użytkowników na całym świecie.

Może i wspomniane kontrowersje związane z cenzurą, bezpieczeństwem danych i metodami szkolenia rzucają cień na ten sukces, ale też równocześnie przypominają nam, że rozwój technologii AI nie odbywa się w próżni — jest głęboko osadzony w szerszym kontekście społecznym, politycznym i geopolitycznym. Kwestie te będą z pewnością kształtować dyskusję wokół sztucznej inteligencji w najbliższych latach.